Ιστορία Α' Γυμνασίου : Η ηγεμονία της Σπάρτης : Μια κυριαρχία σε αμφισβήτηση

Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ

Οι  Σπαρτιάτες είχαν κηρύξει τον πόλεμο στην Αθήνα για να απαλλάξουν τις ελληνικές πόλεις από την αθηναϊκή ηγεμονία και τους βαρύτατους φόρους που πλήρωναν. Μετά όμως τη νίκη τους και με τη βοήθεια των Περσών :

α) υποστήριξαν τα ολιγαρχικά κόμματα στις πόλεις

β) τοποθέτησαν φρουρά σε αυτές με αρχηγό έναν Σπαρτιάτη αρμοστή

γ) επέβαλαν στις πόλεις φόρους.

ΟΙ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ ΤΥΡΑΝΝΟΙ

Οι Σπαρτιάτες εγκατέστησαν στην Αθήνα ένα σκληρό ολιγαρχικό καθεστώς, στο οποίο τη διοίκηση ασκούσαν τριάντα τύραννοι (Τριάκοντα τύραννοι), φίλοι της Σπάρτης με αρχηγό τον Κριτία.. Αυτό το καθεστώς κυνήγησε και σκότωσε πολλούς δημοκρατικούς πολίτες. Οι Αθηναίοι αντέδρασαν και με αρχηγό τον Θρασύβουλο έδιωξαν τους Τριάκοντα Τυράννους, χωρίς οι Σπαρτιάτες να αντιδράσουν (403 π.Χ.).

Η «ΚΥΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ»

Ο Κύρος, που ήταν σατράπης της Μικράς Ασίας κινήθηκε εναντίον του αδερφού του Αρταξέρξη προκειμένου να πάρει τον περσικό θρόνο. Στον στρατό του Κύρου συμμετείχαν και 13.000 Έλληνες μισθοφόροι, ανάμεσά τους και 700 Σπαρτιάτες. Αυτοί οι 13.000 ονομάστηκαν  «Μύριοι» (Μύριοι = 10.000). Ο στρατός του Κύρου νίκησε το 401 π.Χ. στη μάχη που δόθηκε στα κούναξα, αλλά ο Κύρος σκοτώθηκε. Τότε, οι Έλληνες μισθοφόροι με αρχηγούς τον Σπαρτιάτη Κλέαρχο και στη συνέχεια τον Αθηναίο Ξενοφώντα, κατάφεραν να διασχίσουν το Περσικό κράτος και να φθάσουν στον Πόντο, όπου αναφώνησαν «θάλαττα, θάλαττα!». Το κατόρθωμα αυτό, γνωστό κι ως «Κάθοδος των Μυρίων» μας το αφηγείται ο Ξενοφών στο έργο του «Κύρου Ανάβασις».

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΠΕΡΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΗΣ

Μετά την αποτυχία του Κύρου, οι Πέρσες απαιτούν την υποταγή των ελληνικών πόλεων της Ιωνίας. Οι πόλεις ζητούν τη βοήθεια της Σπάρτης, η οποία στέλνει στρατό με αρχηγό το βασιλιά Αγησίλαο (395 π.Χ.). Ο Αγησίλαος κερδίζει σε όλες τις μάχες τους Πέρσες, αλλά αυτοί στέλνουν χρήματα στην Ελλάδα και ξεσηκώνουν εναντίον των Σπαρτιατών, τη Θήβα, το Άργος, την Κόρινθο και την Αθήνα. Οι Σπαρτιάτες ζητούν από τον Αγησίλαο να γυρίσει στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τον εσωτερικό κίνδυνο. Στα μάτια πλέον των Ελλήνων, οι Πέρσες δε φαίνονται ανίκητοι.

ΒΟΙΩΤΙΚΟΣ ή ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (395-386 π.Χ.)

Έτσι ονομάζεται ο πόλεμος μεταξύ της Σπάρτης και  του αντισπαρτιατικού συνασπισμού (Αθήνα, Άργος, Θήβα, Κόρινθος) που ενισχυόταν με περσικά χρήματα. Το 394 π.Χ. οι Σπαρτιάτες νικούν με αρχηγό τον Αγησίλαο, τον συνασπισμό σε μάχη στην Κορώνεια και διατηρούν τον έλεγχο της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Την ίδια όμως χρονιά (394 π.Χ.) οι Αθηναίοι, οι οποίοι έφτιαξαν νέο στόλο με περσικά χρήματα, νικούν με αρχηγό το Κόνωνα (τον είχαμε δει στις Αργινούσες) σε ναυμαχία στην Κνίδο τους Σπαρτιάτες. Έτσι, οι Αθηναίοι ξανακερδίζουν τον έλεγχο του Αιγαίου.

Ο Κόνων επιστρέφει στην Αθήνα και ξαναχτίζει τα τείχη με περσικά χρήματα.

Στα επόμενα χρόνια και ως το 386 π.Χ. γίνονται πολλές μάχες μεταξύ της Σπάρτης και διαφόρων αντισπαρτιατικών συνασπισμών.

Η ΑΝΤΑΛΚΙΔΕΙΟΣ ΕΙΡΗΝΗ

Οι πόλεις είχαν πλέον κουραστεί από τους συνεχείς πολέμους. Η Σπάρτη για να τα «ξαναβρεί» με τους Πέρσες πρότεινε μέσω του Σπαρτιάτη Ανταλκίδα, που έπεισε τον Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη, μια συνθήκη ειρήνης. Αυτή υπογράφτηκε το 386 π.Χ. και ονομάστηκε Ανταλκίδειος Ειρήνη. Οι Σπαρτιάτες ανέλαβαν να την υλοποιήσουν και γι’αυτό συγκάλεσαν πανελλήνιο συνέδριο το 385 π.Χ. Όλες οι πόλεις δέχτηκαν, μετά από πολλούς δισταγμούς την ντροπιαστική ειρήνη, που καθιστούσε τους Πέρσες διαιτητές των ελληνικών πραγμάτων.

Η Β’ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Πολλές νησιωτικές πόλεις, που αντιπάθησαν λόγω της ντροπιαστικής ειρήνης, τους Σπαρτιάτες, ζητούσαν την δημιουργία μιας νέας αθηναϊκής Συμμαχίας. Πράγματι, σε συνέδριο το 378 π.Χ. που έγινε στην Αθήνα, αποφασίστηκε η δημιουργία της Β’ Αθηναϊκής Συμμαχίας.

Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης